Monokultura - brak zmianowania. Jeszcze do niedawna możliwa była uprawa niektórych roślin po sobie bez widocznych konsekwencji w postaci obniżki plonu. Np. kukurydza po kukurydzy przez szereg lat. Nic się nie działo. Przyszła stonka kukurydziana żerująca na korzeniach, rośliny przewracają się, a lekarstwem jest zmianowanie.
Zmianowanie roślin - następstwo uprawianych roślin na danym polu. Co roku coś innego, ale nie losowo, tylko w członach zmianowania, które rozpoczynają się od rośliny poprawiającej wartość stanowiska (dobre przedplony) a kończą rośliną pogarszającą, która poprzedza następny dobry przedplon.
Zasady tworzenia członów zmianowania:
po roślinach, które pobierają dużo składników pokarmowych (burak cukrowy) należy uprawiać rośliny o mniejszych wymaganiach (pszenica),
po roślinach o głębokim systemie korzeniowym (burak, lucerna, koniczyna, rzepak, strączkowe) należy uprawiać rośliny płytko korzeniące się (zboża),
po roślinach zostawiających dużo resztek pożniwnych (motylkowe wieloletnie) - te, które ich nie pozostawiają (okopowe, len),
po roślinach strukturotwórczych (motylkowe) należy uprawiać rośliny niszczące strukturę gleby, np. zbożowe.
Przykłady zmianowań
jednoczłonowych: ziemniak-żyto, ziemniak-owies-żyto
dwuczłonowych: ziemniak na oborniku(dobry przedplon)-owies(zły przedplon)-łubin żółty(dobry przedplon)-żyto(zły przedplon)
trójczłonowych: burak cukrowy-pszenica jara-bobik-pszenica ozima-rzepak ozimy-pszenica ozima
Płodozmian - podział ogólnego obszaru gospodarstwa na pola (najlepiej jednakowej wielkości) i stosowanie raz wymyślonych zmianowań (członów zmianowania) z żelazną konsekwencją przez dzisięciolecia. Jeżeli takich pól jest np. 8, to wiadomo w którym roku buraki przyjdą na to pole. Można sobie narysować pasek szachownicy z roślinami i na następny rok przesunąć o jedno pole.
Prawdziwy płodozmian jako majstersztyk jest rzadko stosowany. Najczęściej stosuje się zmianowanie.
Na podst. Wikipedii oprac. Jerzy
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zmianowanie_ro%C5%9Blinhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82odozmian